پرستاری

پرستار و پرستاری

پرستاری یکی از کلیدی ترین اعضای تیم مراقبتهای بهداشتی درمانی است که نقش او در کنترل بیماریها، مراقبت حمایتهای جسمی، روحی و روانی و اجتماعی بیماری از سوی بزرگان علم پزشکی نوین مورد تایید قرار گرفته است.

پرستار علاوه بر خدمات درمانی مسئول آموزش و برقراری ارتباط با مددجو و آماده سازی اوست.

مجمع بین المللی پرستاران چهار هدف مهم را در حیطه وظایف پرستاری تعیین کرده است.

1- پیشبرد بهبود و برقراری بهداشت

2- پیشگیری از بیماری ها

3- حفظ تندرستی

4- تسهیل در تطابق وتسکین درد و رنج بیمار

 

تاریخچه و تغییر و تحولات پرستاری در دنیا

از ابتدای تاریخ پرستاری یک نوع خدمت اجتماعی برای حفاظت و نگهدارای از خانواده بود.

و پرستاری با تمایل برای سلامتی افراد و فراهم کردن راحتی و اطمینان خاطر برای بیماران آغاز شد.

در طب هندی که یکی از منابع بزرگ طب جهان و ایران است، همزمان با درمان بیماران مراقبت از آنها توسط افرادی که بعدها پرستار نامیده شدند صورت گرفته است. برای پرستاران خصوصیاتی مانند عفت، پاک چشمی و آشنایی با خواص دارویی لازم بود.

فلورانس نایتینگل بانی پرستار نوین اولین فلسفه پرستاری براساس حفظ وارتقای سلامت مردم را پایه گذاری کرد.

او اولین برنامه سازمان یافته آموزش پرستاری را در مدرس? آموزشی نایتینگل در بیمارستان سن توماس لندن ایجاد کرد .

 

پرستاری در اسلام

پرستاری از مجروحان و کمک به ناتوانان در فطرت و نهاد هر انسانی وجود دارد و دین اسلام نیز اهمیت ویژه ای برای این کار قائل است. در آیه 32 سوره مائده آمده است هر کس فردی را زنده کند و به جامعه پرتلاش انسان بر گرداند مثل این است که همه مردم را زنده کرده است.

در جنگ های مسلمانان بانوان خاندان پیامبر(ص) و زنان مسلمان در خدمات پرستاری شرکت می کردند. حضرت زینب (س) نیز در جنگهای صدر اسلام و جنگ کربلا از مجروحین و مصدومین مراقبت به عمل آورده است لذا در کشور ما ایران روز تولد حضرت زینب کبری(س) روز پرستار نام گرفته است.

 

پرستاری در ایران

حدود 100 سال قبل انجمنی دایر شد و شروع به کار کرد که اهداف ظاهری آن اعزام افراد خیر و نیکوکار به ممالکی بود که از نظر خدمات پرستاری در رد? پایینی قرار داشتند. در سال 1294 هجری شمسی نخستین آموزشگاه پرستاری در ارومیه گشایش یافت، در سال 1297 نیز آموزش پرستاری در تهران به صورت رسمی شکل گرفت. در سال 1311 در بیمارستانی در کرمانشاه و همدان ، در سال 1315 در تهران، تبریز و مشهد، درسال 1316 مدرسه پرستاری در شیراز به تربیت پرستار پرداختند ، در سال 1315 با تلاش دولت وقت اولین مدرسه پرستاری در دانشسرای مقدماتی  تاسیس و کارهای عملی در بیمارستان زنان انجام شد در سال 1319 در بیمارستان زنان مدرس? تاسیش شده که مدیریت آن را یک نفر ایرانی بر عهده داشت و تحت نظارت اداره فرهنگ بود در سال 1320 مدرسه عالی پرستاری شرکت نفت، سال 1327 مدرسه پرستاری دانشگاه شهید بهشتی ، سال 1328 مدرسه پرستاری دانشگاه تهران، تاسیس شده و تحت سرپرستی پرستاران  خارجی شروع بکار کردند پس از انقلاب شکوهمند اسلامی با تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی تحولات چشمگیری در عرصه های مختلفی ایجاد شد و تعدادی از مدارس پرستاری به دانشکده های پرستاری تبدیل شدند و آموزش پرستاری به شکل آکادمیک ادامه یافت پرستاران همزمان با انقلاب اسلامی و مبارزات مردمی با انجام فعالیتهای مستمر خود خدمات ارزنده ای به انقلابیون و مجروحین ارائه می دادند به طوریکه به علت مقرارت منع رفت و آمد تعدادی از پرستاران علیرغم مشکلات فراوان خانوادگی قادر به  خروج از بیمارستان برای روزهای متوالی نبودند. همچنین در دوران دفاع مقدس پرستاران همواره از جمله گروههایی بودند که حضور مستمری در خطوط مقدم جبهه ها داشتند و هر جا مجروحی بود پرستاران و کادر امدادی بر بالین وی حاضر بودند، در بیمارستانهای صحرایی و در سخت ترین شرایط به کمک مجروحین شتافتند ودر این راه پرستاران نیز شهدا و ایثارگران بسیاری تقدیم انقلاب کردند.  پرستاران بیمارستانهای سطح کشور نیز با ازدحام بیش از حد مجروح مواجه بودند و شیفت های طاقت فرسا را با دل و جان انجام می‏داند.

 

 

سازمان نظام پرستاری جمهوری اسلامی ایران

داشتن نظام صنفی مستقل که بتواند مدافع حقوق پرستاران و مرجعی جهت رسیدگی به مشکلات پرستاران کشور آرزوهای دیرینه پرستاران ایران بود قبل از انقلاب تلاشهای پراکنده دراین زمینه انجام شد که نهایتاً منجر به تشکیل انجمن پرستاران ایران در قبل از انقلاب شد و فعالیتهای پراکنده ای نیز دراین زمینه انجام شد. با پیروزی انقلاب اسلامی این انجمن نیز فعالیت خود رامتوقف کرد و بعد از آن بطور پراکنده انجمنهایی که عمدتاً تشکیلات سیاسی با رویکرد حرفه ای بودند تشکیل شد ولی همچنان مسائل پرستاران بدون متولی باقی ماند بتدریج درسالهای 1373 با تلاش عده ای از دلسوزان جامعه پرستاری که عمدتاً دانشجویان پرستاری و اعضاء هئیت علمی بودند هسته های اولیه فعالیت در جهت پیگیری نظام پرستاری تشکیل شد‌ ـ این هسته اولیه بنام شوراهای همبستگی پرستاری با هدایت دانشجویان آغاز شد.

این شورا مکاتباتی با ریاست جمهوری، رئیس مجلس، وزارت بهداشت و درمان در خصوص مشکلات جامعه پرستاری داشت همچنین این شورا با دانشکده های پرستاری  جهت اتحاد در سطح کشور مکاتبه کرد وهمزمان به روشنگری در سطح جامعه پرداخت. در دیماه 75 کمیته های پیگیری نظام پرستاری کشور درهمایش ای در شهر تبریز تشکیل شد و رسماً کار خود را آغاز کرد.

در همایشی در سال 1376 پیش نویس تهیه شده قانون تشکیل سازمان نظام پرستاری به نمایندگان مجلس حاضر درهمایش در شهر مشهد ارائه گردید و آنان طی نامه ای به وزارت بهداشت با توجه به درک مشکلات پرستاری  خواستار تشکیل سازمان نظام پرستاری شدند.

بعد از این تاریخ تا اسفند 79 تعداد زیادی همایش های  کشوری در شهرهای تبریز، شیراز، اصفهان، اهواز، تهران، مشهد بسیاری از شهرهای دیگر برگزار شد و بالاخره در اسفندماه 1379 کلیات تشکیل سازمان نظام پرستاری در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفت. و در جلسه علنی دی ماه 1380 قانون تشکیل سازمان نظام پرستاری با حذف اجباری بودن عضویت از سازمان مورد تصویب مجلس قرار گرفت.

انتخابات هیئت مدیره های سراسر کشور در 29 شهریورماه 81 انجام شد و 85 هیئت مدیره در سراسر کشور با رأی مستقیم پرستاران انتخاب شدند.